Mythes en andere verzinsels van GroenLinks
Vorige week publiceerde de lijsttrekker van GroenLinks Ronald Camstra in het Zeister Magazine (of is dit het GroenLinks Magazine geworden?) een pleidooi voor afsluiting van de Slotlaan voor autoverkeer. Hij noemde daarbij 10 mythes die volgens hem afsluiting in de weg staan. En deze mythes probeerde hij vervolgens te weerleggen.
Ik twijfel oprecht of dat gelukt is. De argumenten tamboereren vooral op gevoelens en beelden en helaas niet op feiten. Los daarvan is het de vraag of het afsluiten van de Slotlaan een oplossing biedt voor de uitdagingen waar het centrum van Zeist voor staat. Graag wil ik hier een tegengeluid laten horen. Een pleidooi voor het openhouden van de Slotlaan, maar vooral een pleidooi om de realiteit een plek te geven in alle overwegingen.
Welk probleem los je op?
Laat ik een eerste feit noemen: de Slotlaan heeft 66 (winkel)panden. Daarvan staan er nu 9 leeg, waarvan veruit de meeste panden zich aan het einde van de Slotlaan bevinden. Voor de winkelvloeroppervlakte gaat het over 7,7% leegstand. En kijken we naar het gehele centrum, dan zien we dat de leegstand vooral op het (autovrije) Emmaplein zit (de helft van de panden staat daar leeg) en meer specifiek in het voormalige V&D pand. Dit telt voor 40% mee in de leegstandscijfers in Zeist.
Wat ik hiermee wil zeggen is dat het probleem van de leegstand op de Slotlaan flink wordt opgeblazen door GroenLinks, terwijl het werkelijke probleem ligt bij het Emmaplein en het V&D pand. En met name dat laatste vormt een flinke uitdaging. De VVD is voorstander van een transformatie van dit pand naar een modern ingericht cultureel centrum, waarin ook ruimte is voor wonen, winkelen en werken. Een pand waar Zeist trots op is!
Consequenties voor ondernemers
En dan zijn er de ondernemers. Ik weet inderdaad dat enkele ondernemers graag zien dat de Slotlaan afgesloten wordt voor autoverkeer. Dit in de hoop dat dit meer ruimte geeft en meer mensen trekt. Ik weet ook dat het overgrote deel van de ondernemers – niet alleen bij de uitgebreide planvorming over de centrumvisie – maar ook nu nog steeds pleiten voor behoud van de autobereikbaarheid van de Slotlaan. Sandra van Doorn van Boekhandel Kramer & Van Doorn staat niet alleen! Zo heeft in 2016 Stichting Centrummanagement Zeist een strategisch plan gepubliceerd, waarin steun wordt uitgesproken voor de centrumvisie en nergens het idee wordt geopperd om de Slotlaan af te sluiten. Een levendig centrum staat of valt bij onze ondernemers. Het aantal mensen dat ons centrum bezoekt hangt vooral samen met het aanwezige aanbod van winkels, en pas daarna met de horeca. De stem van ondernemers is dus cruciaal voor een vitaal centrum. Zij moeten op onze steun kunnen rekenen. En die krijgen ze: met een extra structurele financiering van evenementen, een ondernemerscoach, marketing en wat verder nog meer nodig is. En natuurlijk met de nieuwe inrichting van het centrum. Maar ook houden we rekening met de door ondernemers gevoelde noodzaak om het centrum goed bereikbaar te houden voor auto’s.
Retailondernemer Jan Peters van jeansketen Score en jeansmerk Chasin’ reageert op het voornemen van de GroenLinks fractie in Zeist om de Slotlaan af te sluiten voor auto’s.
“Binnensteden moeten mobiel bereikbaar zijn en zeker in een kleine stad als Zeist. Demografisch wordt de bevolking ouder dus is parkeren voor de deur juist een extra pluspunt. We zijn blij dat dit nu eindelijk goed kan in de Slotlaan. Ooit, in de tijd dat er geen internet bestond was een voetgangersgebied vaak prettig mits niet veel te groot opgezet. Tegenwoordig willen mensen vaak even snel iets ophalen wat men via internet heeft klaar laten leggen in een winkel of naar een opticien om een bril aan te meten, dan wil je snel en dichtbij kunnen parkeren.
Als mensen een dag lang willen winkelen, gaan ze naar een stad als Utrecht of Amsterdam waar een voetgangersgebied echt een functie heeft. Overigens heeft juist Amsterdam relatief het allerminste voetgangersgebied van heel Nederland. Je kunt vrijwel overal met openbaar vervoer, fiets, taxi of auto komen dus heel anders als bv Arnhem waar je een kilometer moet lopen om het immense voetgangersgebied in te lopen waar vervolgens nauwelijks nog mensen lopen omdat die stad hierdoor als winkelstad volledig ingestort is.
Ik stem GroenLinks en ik ben ervoor om binnensteden af te sluiten voor dieselauto, echter kijk in de toekomst en met de komst van elektrische auto's is de vervuiling te verwaarlozen dus zorg voor een toegankelijke binnenstad.”
Ruimte voor gezelligheid
Natuurlijk moest het oude centrum met al die grijze betonblokken op de schop. Er was ook op de Slotlaan nauwelijks ruimte voor terrasjes. De nieuwe inrichting van de Slotlaan biedt nu al meer ruimte voor gezellige terrassen. Kijk naar de uitbreiding van de Twaalf Ambachten. En de inrichting van de Slotlaan, net als de andere delen van het centrum, zal straks niet meer de betonnen uitstraling van een snelweg hebben, maar de rode en groene uitstraling van een verblijfsgebied. En ja, het is inderdaad nog niet af. Dat betekent ook dat je niet nu al kunt concluderen dat het niet werkt. Dat heeft tijd nodig. Mijn oproep is dan ook elkaar de tijd te gunnen en de nieuwe inrichting een kans te geven. Mochten er onoverkomelijke zaken zijn, bijvoorbeeld wanneer de verkeersveiligheid in het geding is, dan kunnen we altijd direct ingrijpen. En dat gebeurt ook al.
Verkeersdrukte in de wijken
En om verder te gaan: het plan om de Slotlaan af te sluiten heeft wel degelijk effect op de omliggende wijken. Er zijn nu al veel zorgen in onder meer het Lyceumkwartier en de Wilhelminaparkbuurt over de gevolgen van het autoluw maken van het centrum. Die zorgen zullen alleen maar groter worden wanneer we het centrum autovrij maken. Laten we eerst kijken wat het effect is van het autoluw maken en de zorgen van omliggende wijken serieus nemen, voordat we al een stap verder gaan en de hele Slotlaan rücksichtslos afsluiten. Dat gaat ten koste van de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in deze wijken, en dat moeten we niet willen!
Ronald Camstra schrijft dit punt gemakkelijk weg, vanuit het idee dat er een breed verkeersplan voor het centrum moet komen. Hij vergeet echter te vertellen dat er in de afgelopen jaren met veel omwonenden in de omliggende wijken gewerkt is aan een omvattend plan voor de verkeerscirculatie. Daar zijn tal van aanvullende verkeersmaatregelen uit voortgekomen, die straks uitgevoerd zullen gaan worden. Kortom, hoe serieus willen we de inspraak en de belangen van omwonenden nemen?
Zeist is geen Utrecht
Voorstanders van afsluiten refereren graag aan de autovrije binnensteden van Utrecht, of Amsterdam. Voor Amsterdam geldt dat de binnenstad een van de meest autobereikbare centra van Nederland heeft. Vrijwel overal kun je met de auto komen. Daarnaast wordt in het pleidooi van GroenLinks gemakkelijk voorbij gegaan aan het simpele feit dat in deze steden vaak sprake is van een trein- én busstation in de nabijheid. En daar waar de auto in de binnenstad geweerd wordt, is meestal sprake van historische straten, waar de ruimte voor een auto sowieso al beperkt is.
De toegankelijkheid van winkelcentra in veel andere steden is dus op verschillende manieren geborgd, die in Zeist helaas niet allemaal mogelijk zijn. En ik zie graag dat ons centrum ook voor ouders met kinderen, voor ouderen die slecht ter been zijn, voor mensen die grote aankopen willen doen en al die duizenden bezoekers uit de regio die graag naar ons centrum komen, toegankelijk en gastvrij blijft. Voordat we gaan denken dat Zeist het ideaalbeeld van deze steden moet volgen, moeten we eerst en vooral kijken naar de praktijk die daar geldt en waar we in Zeist mee te maken hebben. Realistisch zijn in plaats van wensdromen!
Toekomst van de mobiliteit
Laatste punt dat ik wil inbrengen is dat het inderdaad zo kan zijn dat de Slotlaan uiteindelijk in een verre toekomst afgesloten zal gaan worden. Fons Pennings schreef daar al een inspirerend stuk over. Daarbij kun je kiezen voor de brute afsluiting zonder na te denken over de consequenties ervan of, zoals Fons Pennings ook aangeeft, dit geleidelijk te laten gaan met proefafsluitingen. We doen dit feitelijk momenteel al bij evenementen en wat de VVD betreft gaan we dat ook doen bij de koopweekenden in Zeist. Dan kunnen we in de praktijk zien wat er gebeurt met de autobewegingen.
Mijn pleidooi voor het openhouden van de Slotlaan voor autoverkeer is vooral gestoeld op de praktijk en realiteit waar het centrum van Zeist mee van doen heeft. Idealen zijn mooi, maar verliezen hun schoonheid als het in de praktijk niet werkt en juist grotere problemen veroorzaakt. Dat betekent niet dat we onze oren en ogen dicht moeten houden voor toekomstige ontwikkelingen. Niemand heeft een glazen bol, laten we dan ook niet star zijn in onze oplossingen. Dat pleit voor een politiek die luistert naar alle belanghebbenden en die vervolgens keuzes maakt waarbij we op verantwoorde wijze stappen zetten richting een gastvrij, gezellig en groen centrum van Zeist!
Sander Jansen
Lijsttrekker VVD Zeist
Luisteren, durven, doen!