Groen Liberaal
Ik begin met de toekomst van onze aarde. Onlangs publiceerde mijn collega Tjarda Struik – die ik vanaf deze plaats van harte gelukwens met haar voordracht in november burgemeester van Leiderdorp te worden - een artikel waarin zij het standpunt van de VVD Zeist hierover uiteen heeft gezet. Niet alleen vraagt zij aandacht voor biodiversiteit en het vervangen van vuile en eenmalige energiebronnen door hernieuwbare en schone maar richt ook de schijnwerper op klimaatneutraal bouwen en plannen en projecten om ondernemers op dit vlak te stimuleren. Ik verwijs verder graag naar haar artikel. Dit kan uiteraard alleen slagen als we inwoners en ondernemers hierbij actief betrekken. We zien tot ons genoegen in de Bestuursrapportage op de pagina’s 17 tot en met 21 dat het college hier volop invulling aan geeft. Namens de fractie geef ik hier aan dat we Tjarda’s visie zullen blijven uitdragen en in het tweede deel van deze raadsperiode willen blijven meedenken en nieuwe voorstellen aandragen.
Stabiliteitscriteria en verlaging belastingdruk
Het zal geen verrassing zijn dat de VVD-fractie verheugd is over het vasthouden aan financiële stabiliteit. Zeist staat sinds jaar en dag voor behoedzaam financieel beleid, in goede en in lastige tijden. Dat is concreet gemaakt met de Nota Stabiliteitscriteria.
Speciale aandacht verdient de belastingdruk in Zeist, die in 2022 (maar verwacht ook daarna) fors boven de signaalwaarde uitkomt. Dat vraagt om een gesprek met de raad en de wethouder heeft dan ook toegezegd dat dit alles in de auditcommissie in september zijn beslag krijgt. Dank daarvoor. Wat de VVD-fractie betreft, nemen we straks bij de begroting maatregelen om de druk in lijn te brengen met de signaalwaarde want daar zien we nu in de stukken te weinig concrete voorstellen voor terug ondanks het resultaat over 2022 van ruim 14 miljoen.
Smiley
Wij zetten graag de positieve schijnwerper op de weergave van de beleidsindicatoren in de jaarstukken, waardoor het effect van beleid (en geldbesteding) zichtbaar wordt voor de Zeistenaar. Dat geldt in zijn algemeenheid ook voor de leesbaarheid van de Bestuursrapportage met de emoticons die aangeven in hoeverre de verschillende onderwerpen op koers liggen, ook ten aanzien van het coalitieakkoord. Daar geeft de VVD-fractie graag een brede smiley emoticon voor.
Benutting Arbeidsreserve
Komend op de inhoud van het sociaal domein: veel lof aan het adres van het college voor de nieuwe afspraken op het gebied van werk en inkomen.
Deze afspraken zorgen ervoor dat wij, via een groeipad, 8 ton gaan besparen. Dat is mooi, maar dat betekent nog niet dat we klaar zijn. De energiecrisis heeft vorig jaar en ook dit jaar laten zien hoe kwetsbaar mensen met een uitkering zijn. Daarom moeten we alles op alles zetten de arbeidsreserve te benutten en inwoners die vanwege leeftijd, uitval, of andere omstandigheden buiten het arbeidsproces zijn gevallen te reactiveren. Ze mogen geen slachtoffer zijn maar moeten in staat gesteld worden weer mee te doen. Bedrijven als Augias, Van Veluw maar ook de BIGA staan te springen om mensen. Daarom moeten deze bedrijven ook aan tafel zitten bij het maken van nieuwe afspraken. In het licht van de dubbele vergrijzing(steeds meer inwoners worden steeds ouder) hebben we echt iedereen nodig; bij de jaarstukken 2022 komt dit stevig naar voren. De inzet van statushouders en mogelijk zelfs asielzoekers moet wat ons betreft worden vergroot, want juist hier is sprake van mensen die ongewild niets doen. We kunnen hierbij lokaal leren van de Oekraïne aanpak waarbij is gebleken dat mensen zeer snel en eenvoudig aan ’t werk kunnen.
Sociaal Domein: scherpe keuzes maken, fraude bestrijden
Met het oog op de uitdijende kosten in het sociaal domein (WMO en Jeugdzorg) en de betaalbaarheid daarvan in de toekomst juichen we het programma ‘Sociaal in balans’ toe. Naast dat de middelen uit Den Haag toereikend moeten zijn, zullen we ook in Zeist scherpe keuzes moeten maken. De uitbreiding met het project ‘Gericht kiezen’ geeft ons vertrouwen hier stappen in te kunnen maken (pag. 8 Kadernota; onderzoek naar beïnvloedbare en niet-beïnvloedbare zorg, intensiveren groepsgericht aanpak, onderzoek vervoersvoorzieningen, operationaliseren leidende principes zorg). Daarnaast is het voor de VVD belangrijk dat geleerd wordt van grondig onderzoek naar misbruik van sociale voorzieningen en dat het gebruik van het persoonsgebonden budget goed wordt geanalyseerd. Onrechtmatigheid en fraude moeten effectief en hard bestreden worden.
Betere presentatie sociale regelingen
In onze gemeente hebben we veel sociale regelingen waar onze inwoners en zeker de meest kwetsbare onder hen gebruik van kunnen maken. Toch weten nog steeds niet alle inwoners van het bestaan van deze regelingen. Wij zouden de VVD niet zijn als wij eindeloos meer kleine regelingen zouden willen toevoegen. Nee, wij zijn juist voor het beter verspreiden van informatie over de bestaande regelingen. Daarom roepen wij het college op bij het implementeren van deze regelingen afspraken te maken over de presentatie. Niet alleen door het gebruik van eenvoudig Nederlands, te gebruiken maar ook door nog meer gebruik van beeldmateriaal en emoticons en het aanbieden van de informatie in de talen die onze meest kwetsbare inwoners spreken. Zo betrekken we iedereen.
Ambitie bouwen
Bij voortduring heeft de VVD-fractie bij monde van verschillende woordvoerders in het afgelopen jaar benadrukt dat onze ambitie om te bouwen overeind blijft. Noodzakelijk voor starters, doorstromers, senioren en zij die in Zeist werken maar niet kunnen wonen. Overigens staat in het Uitvoeringsprogramma bij de bestuursrapportage op de pagina’s 84 tot en met 86 de voortgang vermeld, wat vooralsnog reden geeft voor optimisme: de aanpak ligt op schema. Maar wees gerust, de VVD-fractie blijft hier waakzaam.
Vergroting fietsveiligheid
Bij mobiliteit moet worden ingezet op meer fietsveiligheid: het aantal ongevallen stijgt schrikbarend, steeds meer inwoners stappen niet meer onbezorgd op en voelen eenmaal op weg zich niet veilig vanwege snelle gewone fietsen, elektrische fietsen en vaak ook elektrisch ondersteunde bakfietsen. In de bestuursrapportage staat te lezen dat aanpak volgens planning verloopt. De VVD kijkt hier met bijzondere belangstelling naar en gaat er vanuit de deze ontwikkeling wordt doorgetrokken.
Veiligheid
Ik kom op veiligheid: zichtbare criminaliteit daalt, onzichtbare criminaliteit stijgt. Ketenaanpak behoeft versterking, om de overlast waar wij als VVD veel tijd en aandacht hebben besteed en een vaste plaats op de raadsagenda heeft gekregen, verder te bestrijden. We zien dus met belangstelling uit naar de plannen waarvan wij verwachten dat ze in het najaar zullen voorliggen om de formatieplaatsen van de BOA’s en – als er door het college goed is gekeken naar de benodigde capaciteit - ook de wijkmanagers uit te breiden.
Contact met inwoners
Het contact tussen gemeente en inwoners is en blijft een grote uitdaging. Dat merken wij gedurende het jaar steeds weer in ontmoetingen met de samenleving. Steeds minder inwoners zijn voor gemeente en politiek makkelijk te bereiken. Inwoners hebben geen internet of kunnen daar slecht mee omgaan, de nee-nee sticker wint terrein, de Nieuwsbode wordt lang niet overal bezorgd. Creativiteit is dus geboden en het moet dus een voortdurende zoektocht zijn naar andere voertuigen en taal om zoveel mogelijk inwoners van onze gemeente te bereiken.
Zeist staat niet achteraan als het gaat om luisteren naar en betrekken van inwoners. De Maaltijd van Zeist, Samen in Balans, Burgerberaad en burgeramendement geven dat aan, met alle plussen en minnen die daarbij horen. Maar het goed informeren van inwoners over wat we doen of kunnen doen, over wat er speelt in de directe leefomgeving is verre van optimaal. De uitslag van de provinciale statenverkiezingen heeft nog eens gewezen op het uitdrukkelijk belang van en luisteren naar en informeren van onze inwoners.
Dienstverlening dichterbij inwoner
En daarom zouden wij deze beschouwingen willen gebruiken een discussie in de raad te starten of we bij het opstellen van de begroting 2024 plannen kunnen maken de afstand met de inwoner letterlijk te verkleinen. Dat wij zorgvuldig geselecteerde gemeentelijke informatie en dienstverlening in wijken en kernen, als het ware om de hoek, gaan aanbieden. We zouden als raad het college kunnen vragen zich hierover te buigen en met voorstellen te komen. Wij hebben als VVD-fractie concrete ideeën, maar ik wil de discussie hier niet meteen platslaan, want wij hebben de wijsheid niet in pacht. We staan dus open voor suggesties op dit punt. Ik hoor graag of de collega’s hiervoor in beginsel voelen en uiteraard hoor ik graag hoe het college hier over denkt. Laat de Algemene Beschouwingen van 2023 een moment zijn dat we als gemeentelijke politiek laten we zien dat wij onze hand naar de inwoners blijven uitsteken.