De aanleiding voor het vertrek van onze voormalige collega Ronald Camstra houdt de gemoederen momenteel flink bezig. In de samenleving, in de Zeister politiek en ook binnen de VVD-fractie.
Laten we eerst en vooral heel duidelijk zijn: het gebruik van fake-accounts past niet bij het transparante handelen dat de inwoners van Zeist mogen verwachten van een raadslid. Dit kan en mag eenvoudigweg niet. Een heldere politieke norm is met voeten getreden.
Inmiddels weten we dat de fake-accounts door Ronald Camstra werden ingezet om politieke discussies doelbewust te manipuleren. Inwoners en raadsleden zijn op slinkse wijze misleid en tegen elkaar opgezet. Dat is bijzonder kwalijk omdat dit destructief uitwerkt voor het vertrouwen in de politiek en in politici. Het handelen van Ronald Camstra raakt de politiek daarmee in het hart. Dat is iets wat Ronald Camstra zich moet aanrekenen en waar hij de consequentie voor moet dragen. Dit heeft hij wat ons betreft inmiddels terecht gedaan met zijn terugtreden als raadslid.
Voor de VVD-fractie is dit een belangrijke eerste stap. Vervolgens is het de vraag in hoeverre zijn acties daadwerkelijk alleen door hem zijn uitgevoerd, of dat er sprake was van medeweten van de GL-fractie. Dergelijke acties oogluikend toestaan is naar het oordeel van de VVD-fractie net zo laakbaar. Het is essentieel dat er binnen de politiek kritisch en zelfreinigend vermogen aanwezig is. Dat is een eerste vereiste om na gemaakte fouten verder te kunnen. Is kritisch en zelfreinigend vermogen aanwezig binnen de fractie van GL? Kunnen we met voldoende vertrouwen doorgaan met elkaar? U hoort het goed, er zijn momenteel nog legio vragen over onze samenwerking als coalitie.
Er zijn ook vragen die verder reiken dan deze zaak alleen. En dan heb ik het over het effect dat dit alles heeft gehad op de Zeister samenleving. Veel inwoners zijn geschokt. Het vertrouwen in de politiek heeft een forse deuk opgelopen. Dat vraagt om reflectie die verder gaat. Welke lessen kunnen wij trekken uit wat is voorgevallen? En is onze gedragscode, die is opgesteld vanuit een afwegingskader in verleden, toereikend om goed om te gaan met deze problematiek. Ik zou ervoor willen pleiten hier in deze raad naar te kijken nadat deze kwestie, met de uitkomst van het externe onderzoek van GL erbij, is afgerond.
Vanuit GL is aangegeven dat er een extern onderzoek zal gaan plaatsvinden dat moet aantonen of de GL-fractie betrokken is geweest bij de fake-accounts. Het mag duidelijk zijn dat als het onderzoek straks blootlegt dat er sprake is geweest van bredere kennis van zaken of zelfs betrokkenheid dit consequenties zal moeten hebben voor de samenwerking in deze coalitie. Wij pleiten er richting GL dan ook voor om de uitvoering van dit onderzoek zorgvuldig maar ook daadkrachtig aan te pakken zodat we op korte termijn duidelijkheid krijgen.
Dit alles brengt ons als fractie tot een zeer lastige afweging. Moeten wij voor de gemakkelijke weg kiezen en breken met GL? Of moeten we als partij verantwoordelijkheid nemen voor rust en stabiliteit in de Zeister politiek. Juist in deze tijd van crisis en financiële tekorten voelen wij ons verantwoordelijk voor de samenwerking in de coalitie, voor de samenwerking binnen de Zeister politiek en natuurlijk voor de Zeister samenleving.
Er zal veel nodig zijn vanuit GL om ervoor te zorgen dat we in onze samenwerking weer vooruit kunnen kijken. Een belangrijke stap is afgelopen week gezet, toen fractie en bestuur van GL zich duidelijk en overtuigend hebben uitgesproken tegen het handelen van Ronald Camstra. Nu volgt een extern onderzoek, waaruit moet blijken dat de GL-fractie in het geheel geen blaam treft.
Samenwerking vraagt echter meer. Het is continu elkaar opzoeken, verschillen accepteren en er gezamenlijk uitkomen. Daarin hebben we in de afgelopen jaren te vaak een GL gezien dat zijn eigen weg ging. En daarin soms zover ging om het eigen gelijk binnen te halen, dat het ten koste van anderen is gegaan. Dit is een recept dat leidt tot irritatie en frustratie en dat willen we heel graag achter ons laten. We gaan ervan uit dat de GL-fractie dit erkent en hierin voor de resterende periode verantwoordelijkheid gaat nemen. We maken daarbij graag van de gelegenheid gebruik om te benoemen dat er op dit vlak reden is voor enig optimisme. De zeer open en constructieve houding die Roel van Nieuwstadt als fractievoorzitter laat zien biedt dat perspectief.
De VVD-fractie constateert dat deze coalitie de afgelopen drie jaar veel mooie resultaten heeft weten te realiseren. Het optreden van Ronald Camstra maakt echter dat we ons op dit moment de vraag moeten stellen of er voldoende basis is om ook het laatste jaar met elkaar vol te maken. Het antwoord op die vraag kan pas met volle overtuiging gegeven worden wanneer de uitkomsten van het onderzoek bekend zijn.